«Вацлаў Гавел да апошняга моманту прысвячаў свой час, свае думкі тым месцам на мапе свету, дзе робіцца несправядлівасць. Адным з такіх месцаў была Беларусь», — адзначыў, адкрываючы вечарыну, старшыня Руху «За Свабоду» Юрый Губарэвіч.

Па ягоных словах, дзесяць год таму, у 2010 годзе людзі выйшлі на вуліцы з патрабаваннем пераменаў, каб Беларусь была дэмакратычнай, незалежнай, грамадства вырашала, як далей жыць краіне — але супраць іх былі прымененыя рэпрэсіі.

«Нажаль, за гэты час нічога не змянілася. Магчыма, сёння іншы ўзровень пераследу. Але тыя ж самыя суды, штрафы, суткі, пераслед самых актыўных. Сутнасць рэжыму не змяняецца», — упэўнены Губарэвіч.

Старшыня Руху пабачыў паралелі паміж той сітуацыяй, якая была ў Чэхаславакіі часоў Гавела і сённяшняй Беларуссю. «Чым натхняюцца людзі, якія змагаюцца ў такіх умовах?» — спытаў старшыня Руху, дадаўшы, што хацелася б перайсці да наступнага кроку, думаць таксама пра іншае: як адбываюцца трансфармацыі, калі зрынаецца аўтарытарны рэжым.

«Што рабіць з эканомікай? Што рабіць з палітыкай? Гэта ўсё тое, што на ўласным досведзе спазнаў Вацлаў Гавел», — адзначыў палітык.

Губарэвіч пажадаў, каб 2020 год быў годам сапраўдных пераменаў для Беларусі.

Пасол Чэхіі Томаш Перніцкі распавёў, што сам быў удзельнікам студэнцкіх страйкаў у Чэхаславакіі.

«Для нас было важна, каб прэзідэнтам стаў Гавел. Мы былі ўпэўненыя, што ён верне нас у Еўропу. І толькі пасля ягонага абрання мы закончылі студэнцкія забастоўкі. Я не кажу, што не было б у нас Гавела, мы б не былі ў ЕС і НАТА. Але мы б не былі там так хутка», — падкрэсліў дыпламат.

За апошні час у Беларусі быў адзін месяц — жнівень — калі нікога не затрымлівалі, і праваабаронцы раслабіліся, адзначыў кіраўнік Праваабарончага цэнтра «Вясна» Алесь Бяляцкі.

«І я думаю, што б сказаў у сённяшняй сітуацыі Вацлаў Гавел беларусам. Каб мы не думалі, што мы адны, генералы без войска. Зменіцца сітуацыя, з’явяцца войскі. Мы не дысідэнты, мы нармальныя барацьбіты з уладамі», — падкрэсліў Бяляцкі.

Па ягоным меркаванню, спадчына Гавела актуальная для Беларусі да гэтага часу.

Прапанова назваць адну з вуліцаў імём Гавела паступіла ад палітыка Анатоля Лябедзькі. Абгрунтаваў ён гэтую ідэю наступным чынам: савецкія назвы цягнуць нас у савецкае мінулае, а Гавел — гэта еўрапейская будучыня.

Гасцям паказалі пастаноўку п’есы Гавела «Пратэст», якую зрэжысіраваў Васіль Дранько-Майсюк. Закончылася вечарына выступам Андруся Такінданга.